2023/05/30

Patxi Zubizarreta idazlearekin solasean

 
Patxi Zubizarretaren azalpenak bideoan dituzue ikusgai, 

oso ikusgarriak benetan!

3. mailako ikasleak Patxi Zubizarreta idazlearekin

IDAZLEA ESKOLAN

Gabonetan irakurri genuen liburua: Korri, Kuru, korri!

Izenburua:  Korri, Kuru, korri!

Idazlea: Patxi Zubizarreta

Marrazkialaria: Rebeca Luciani

Argitaletxea: Ibaizabal, Paper Txoriak

Urtea: 2018


Gaur Ermuko San Lorenzo eskolan idazle bat izan dugu bisitan,
Patxi Zubizarreta!
Patxi idazlea izan aurretik irakaslea zen,
eta beti izan denez ipuin kontalaria,
egun batez idazteari ekin zion.

Ikasleei kontatzen zizkien istorioak kuaderno batzuetan
hasi zen idazten, eta lagunen gustokoa zenez,
halako batean argiratzera animatu zen.

Ordutik hamaika bat liburu idatzi ditu,
helduen literatura eta haurrena uztartuz.

Patxik ez ditu txanpon asko irabazten liburuetatik,
baina idazketak eman diona beste herrialde batzuk
ezagutzea izan da. Horrela, Patxi zoriontsu bizi da,
eskolaz eskola ikasle aunitzen galderak erantzuten.


Bukaeran Patxik hurrengo asmakizuna utzi digu,
ea asmatzeko gai zareten:

Pipitaki, papataki,
zer da?

Begien aurrean daukazu,
tximeleten antzekoa da
eta tik-tak egiten du,
erlojuak bezala.

Patxi bere hurrengo proiektoaren berri ematen:
"Korri, Kuru, korri!"ren marrazki biziduna!

3. mailako ikasle batzuk Patxirekin.

Patxiren sinadura eta asmakizunaren erantzuna:
"betazalak".


GALDERAK


GALDERA OROKORRAK

  1.  Nola bururatu zitzaizun istorioa?

  2.  Zenbat denbora behar izan zenuen liburua idazteko?

  3.  Zenbat liburu idatzi dituzu? Zeintzuk?

  4.  Zer motatako liburuak idazten dituzu? Nori zuzenduak?


ISTORIOARI BURUZKO GALDERAK

  1.  Nola ezagutu zenuen kakalardoaren istorioa?

  2.  Bisitatu al dituzu ipuinean agertzen diren herrialdeak?

  3.  Jirafa hil ondoren La Rocheleko museoan jarraitzen du bere eskeletoak?

  4.  Kururi gertatu zitzaiona kamioiaren azpian benetan gertatzen al da?

  5. Kururi gertatu zitzaiona kamioi azpian ezkutatu zenean, benetan gertatzen al da?



Patxi Zubizarreta idazlea

Mila esker zure azalpen aberatsengatik!


2023/05/25

Kontsumo tailerra: produktuen etiketen esanahia ezagutzen

Kontsumo tailerra: produktuen etiketen esanahia ezagutzen.

Maialen, Kontsumo tailerreko irakaslea, azalpenak ematen.

Etiketetan hurrengo informazioa ageri da:
-Produktuaren/elikagaiaren izena. -Iraungitze data. -Produktuaren kodea. -Osagaien zerrenda. -Kantitatea. -Kantitate garbia. -Kontserbatzeko eta gordetzeko jarraibideak. -Fabrikazio lotea. -Enpresa erantzulea eta jatorria. -Alergiak eta intolerantziak eragiten dituzten substantziak.







2023/05/23

Natura ezagutzen Beko errekan

Beko-errekako karramaro bat.

Zaldibarko Beko-erreka

Natura ezagutzen Beko errekan

Diegoren azalpenak entzuten.

Natura eta izadia hobeto ezagutu nahian,
gaur Eitza auzoaren ondoan dagoen Beko-errekan egon gara.


Txakurrekin jolasean

Beko-erreka (Zaldibar)

Diegoren azalpenak entzuten





Beko-errekako izadia bertatik bertara ezagutzen

Hankak uretan


Errekaren uraren abiadura neurtzen


Errekako uraren egoera  neurtzeko hodiak eta fitxak,
horrela uraren amoniakoa, oxigeno disolbatua, fosfato maila
eta PHa neurtu ditugu.

Uraren egoera neurtzeko hodietan errekako ura satu 
eta pilula txiki bat gehituz zein kolore duen aztertu dugu.


Datuak kontrol orrian jaso dutugu.

Beko-errekara sarearekin jaitsi gara.


Beheko-errekan karramarro bat aurkitu dugu.

3. mailako ikasleak Beko-errekan blai eginda.



Natura hobeto ezagutzeko esperientzia ederra bizi izan dugu.

Mila esker Diego!


2023/05/17

2023/05/04

"Kelonia eta itsasoa" antzezlana ikusten

"Kelonia eta itsasoa" antzezlana


Debabarreneko Eskola-Antzerki erakustaldia

Ermuako San Lorenzo eskolako LH1., LH2. eta LH3. mailako ikasleak ‘Kelonia eta itsasoa’ antzezlana ikusten egon gara, Gorakada taldeak zuzendua. Horretarako Ermuatik Eibarrera trenez hurbildu gara eta Coliseoan arratsaldeko 15:00etan bildu gara. 

Kelonia dortoka txikiaren bizitzari buruzko obra izan da. Abesti-itxurako istorio honek adiskidetasuna eta biziraupena ditu hizpide: Keloniak bere lekua bilatu nahi du batzuei mesede eta beste batzuei kalte egiten dien mundu batean.

LH1., LH2. eta LH3. mailako ikasleak trenaren zain.

Arratsalde aberatsa izan da guztiontzat, antzezlanean aktoreen trebesia nabaritu bait dugu istorio ikusgarriak antzezten.

Eibarko Udalak antolatuta, aurtengo programazioak sei emanaldi izango ditu, denak Coliseo antzokian eta euskaraz; haurrentzako antzerki-eskaintza benetan zabala.

Programa honen bidez, Eibarko Udalak bermatu nahi du Eibarko eta Debabarrena eskualdeko neska-mutil guztiek aukera izatea antzezlan bat baino gehiago ikusteko.





"El dorado"ren kondaira

Rosa "El dorado"ren kondaira azaltzen.

EL DORADO

"EL DORADO" KONDAIRA

"El dorado" kondaira Guatavitako aintziran dagoen tribu batean jaio zen, Kolonbian. Konkistatzaile europearrek erabat urrez egindako hiri baten ideia zuten, eta horrela ekin zioten "El dorado"aren bilaketari.

Kondairak dioenez, Guatavitaren tribuan, erregea hiltzen zenean, apaizek urrezko hautsez zikintzen zuten errege zenaren semea. Gero Guatavita lakuan bainatzen zen, eta handik irteten zenean, bere urre guztia bere larrutik garbitzen zenean errege bihurtzen zen .

Konkistaren garaian, XVI eta XVII. mendeen artean, horietako istorio asko esploratzaile europearren artean kontatzen ziren, eta haien arteko gutizia areagotzen zuen, bitxiak, harribitxiak eta urre asko eskuratu nahian.

Europako konkistatzaileentzat, garrantzitsuena ez zen Guatavita aintziraren inguruko lurretan bizi ziren indigenek egiten zituzten errituak ezagutzea, baizik eta aintzira horren barruan aurki zitekeen urre guztia aurkitzea.

Europarrek leku hau aurkitu nahi zuten, "El dorado" bezala ezaguna. Horrela, Espainia, Portugal, Frantzia eta Ingalaterrako koroek garrantzi handia eman zioten toki honi hain altxor desiratua lortzeko. Abenturazale eta bankari askok espedizioak antolatu zituzten modu erraz batean aberasteko helburuarekin.

Elezahar hau ez da gelditu gaur egun, eta askok uste dute hiri hau lurpean dagoela, itsasoaren azpian, aintziraren hondoan edo Latinoamerikako oihanen batean ezkutatuta.

XVI. mendetik aurrera espedizio asko egin ziren. Ospetsuenak Francisco de Orellana y Pizarrok 1541ean antolatutakoak izan ziren. Bi konkistatzaileak eta ondoren etorri ziren asko, egin zuten gauza bakarra Chichetako lekuak arpilatzea izan zen, parean zituzten altxor guztiak eramateko.

Azken espedizio zientifikoa 2001ean egin zen, duela 22 urte, "El dorado" altxor ospetsua aurkitzeko. Espedizio honk Peruko Paititi hiri mitikoa aurkitu zuen, baina hiri honek ez zuen zerikusirik "El dorado" lekuarekin.

Amerikarren lurralde horietako biztanleek ez zioten europearrek ematen zioten adinako garrantzirik ematen urreari, jainkoei egindako eskaintzak apaintzeko baino ez zuten erabiltzen. Europearrak izan ziren garai hartan, gutiziak itsututa, Amerikako kultura asko suntsitu zituztenak.

Rosa


LA LEYENDA DE "EL DORADO"

La leyenda del dorado es uno de los mitos más famosos que estimularon la conquista y la exploración del continente americano. Se remonta al año 1534, en el que un indio del territorio que hoy ocupa Colombia reveló a los españoles una de las ceremonias rituales para coronar a los reyes Guatavitas, que había de despertar la codicia de todos los soldados y aventureros europeos. 


Esta revelación, unida a la gran imaginación de los conquistadores, los llevó a ver en sus delirios un brillante pueblo con casas y calles de oro, donde el preciado metal era tan abundante y común, que prácticamente todo se construía en oro, incluyendo los utensilios de cocina. 


Existen diversas historias que mencionan cuándo fue el inicio de esta leyenda. La primera se basa en la creencia de los indios Chip-chas. Ellos creían que en el fondo de la laguna Guatavita existía un maligno dragón, y por el miedo que le tenían y para aplacar su ira le hacían ofrendas, lanzándole oro en polvo y piedras preciosas al interior de la laguna. Esta laguna era muy importante para los indígenas, ellos consideraban que había sido formada por un meteorito que cayó del cielo. 


Estudios científicos que se han hecho con posterioridad  han demostrado que esta teoría no es del todo descabellada, porque la laguna tiene forma de cráter y es muy profunda. 


La segunda leyenda cuenta que cuando era necesario coronar a un nuevo monarca, el hombre que sería convertido en rey se preparaba para su gran día con un periodo de abstinencia recluido en una cueva. Cuando finalmente llegaba el día de la coronación el futuro rey viajaba a la laguna Guatavita con el fin de hacer ofrendas a los dioses, para que éstos bendijeran su reinado. 


El futuro rey iba al centro del lago montado en una balsa. La balsa estaba fabricada con juncos y estaba cargada con tesoros de oro y esmeraldas. Sobre ellos se colocaban cuatro grandes quemadores de incienso. Al incienso lo llamaban moque y también ponían grandes braseros, a los que se sumaban otros que estaban colocados a lo largo de la orilla de la laguna. Estos braseros desprendían nubes de humo espeso que debieron agregar mucho misticismo a la ceremonia de la coronación del rey, aunque el tesoro más importante para ellos era el propio rey.


Al rey se le desnudaba y se le cubría con una capa pegajosa de resina sobre la cual le soplaban polvo de oro. El resultado de esta preparación era un brillante hombre de oro, al que llamaban literalmente “el hombre dorado”. También viajaban en la balsa junto con “el hombre dorado” cuatro ayudantes con atuendos menos espectaculares, pero aun así cargados con pesadas joyas de oro en cualquier parte del cuerpo de las que se podían colgar.


El gran momento llegaba cuando acompañados con toques de trompeta y cantos en las orillas, la balsa llegaba al centro de la laguna. En ese momento el silencio caía sobre la multitud y los ayudantes arrojaban el famoso tesoro de oro a la laguna de las aguas sagradas, haciendo lo mismo las gentes que estaban en las orillas.


El clímax de la ceremonia llegaba cuando el rey, que posteriormente se había cubierto con polvo dorado, saltaba a la laguna y al salir limpio de oro se convertía en el rey. Los habitantes de la laguna llamaban al rey el “cipa”.


Este ritual se realizaba cada vez que fallecía un monarca y tenían que coronar a uno nuevo. 


Por último, otra creencia era que la tribu solía enterrar a sus muertos en esa laguna. En este caso el rito consistía en cargar la canoa con el cuerpo del difunto junto con una gran cantidad de tesoros de oro. Cuando la canoa llegaba a la laguna, todo se hundía y se iba al fondo del lago. 


Estas son las tres historias que los indígenas, las personas que vivían en el continente americano, les contaban a los conquistadores europeos. 


En la época de la conquista, entre los siglos XVI y XVII, muchas de estas historias se contaban entre los exploradores europeos, y lo que hacía era aumentar la codicia entre ellos, queriendo hacerse con las joyas, piedras preciosas y mucho oro. 


Para los conquistadores europeos lo verdaderamente importante no era conocer los ritos que realizaban los indígenas que habitaban aquellas tierras cerca de la laguna Guatavita, sino encontrar todo el oro que se podían encontrar en el interior de dicha laguna.


Los europeos querían encontrar este lugar, conocido como “El dorado”. De esta forma las coronas de España, Portugal, Francia, Italia e Inglaterra dieron mucha importancia a este lugar para conseguir tan ansiado tesoro. Muchos aventureros y banqueros organizaron expediciones con el objetivo de enriquecerse de una manera fácil. 


Esta leyenda no ha parado hoy en día, y muchos creen que esta ciudad existe enterrada bajo tierra, debajo del mar, en el fondo de la laguna o escondida en alguna selva de América latina. 


Desde el siglo XVI se lanzaron muchas expediciones. Las más famosas fueron las que organizaron Francisco de Orellana y Pizarro en el año 1541. Ambos conquistadores y muchos que vinieron después, lo único que hicieron fue saquear los lugares de los Chichas, para llevarse todos los tesoros que encontraban a su paso. 


La última expedición científica que se organizó para descubrir el famoso tesoro de “El dorado”, se realizó en el año 2001, hace sólo 22 años. Dicha expedición llegó a descubrir la mítica ciudad peruana de Paititi, pero esta ciudad nada tenía que ver con “El dorado”.


Las habitantes de estas tierras americanas no le daban tanta importancia al oro como le daban los europeos, únicamente lo utilizaban para adornar sus ofrendas a los dioses. Fueron los europeos los que cegados por la codicia destruyeron muchas de las culturas de América.


Rosa María Cacho

3. mailako ikasle batzuk Rosarekin.

"Inperioak" proiektoa lantzen ari garen honetan, 
espainiar inperioak Ameriketan eginiko konkisten inguruan 
"El dorado"ren kondaira ezagutu dugu. 

Horrela, gure eskolako gurasoa den Rosak, 
"El dorado"ren kondaira kontatu digu.



Eskerrik asko Rosa!